Karantina Adası, İzmir’in Urla ilçesinde bulunan bir adadır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde bulaşıcı hastalıkla mücadelede kullanılan ada, adını Fransızların 1865’te yaptığı karantina tesislerinden almıştır. Kurulduğu döneme göre oldukça ileri bir teknoloji kullanarak oluşturulan bu tesisler, 1865-1869 yılları arasında karantina uygulamaları için yoğun olarak kullanılmış ve sonrasında Birinci Dünya Savaşı’nın sonuna kadar da faaliyet hâlinde olmuştur. Karantina Adası, dünyada ayakta kalmayı başarmış olan üç tahaffuzhane (sefer sırasında, yolcu ve gemi adamları arasında bulaşıcı hastalık görülen gemilerin karantina sürelerini geçirmeleri, gerekli sağlık önlemlerinin alınması ve hastaların iyileştirilmeleri için büyük limanlara yakın kıyılara kurulmuş sağlık kuruluşu) adasından biridir.
Buradaki karantina binaları Osmanlılar tarafından Fransızlara yaptırılmıştır. Binalar hazırlanınca sahil ve hudutlar sağlık ekipleri tarafından başlayan çalışmalar 1950 senesine kadar aralıksız olarak sürdürüldü. Karantina sistemi şu şekilde işlemekteydi. Karantina adasına yanaşan gemiden indirilen yolcular ve gerektiği durumlarda gemi personeli ilk olarak soyunma odasına alınır. Burada ilk olarak Kıyafetlerini çıkartıp özel filelerin içerisine koyarlardı. Soyunma yerindeki dönen dolap sistemiyle odanın diğer tarafında bulunan görevli bu kıyafetleri alarak 360 derece dönen ve sıcak hava içeren dolaplara yerleştirip dezenfeksiyon işlemine başlardı. Sadece peştemal ve takunya giyen yolcular özel duş odalarına alınır, burada sabunla ve özel dezenfektanlarla duş yaptırılırdı. Giyinen yolcular doktor muayenesinden geçtikten sonra sağlam olanlar yollarına devam eder hasta olanlar ise tedavi edilmek amacıyla özel bölmelerde kontrol altında tutulurlardı.
Bu sırada vefat etmeleri durumunda ise özel olarak sönmüş kireç dökülmüş olan mezarlara ve mümkün olduğunca derine gömülerek izole edilmeye çalışılırdı. Eşyaların mikroplardan arındırılması sırasında kıyafetler 120 derecede buharla sterilize edildiği için ıslanmıyor ve yolcuların tekrar giyilmesine olanak veriliyordu. Yolcuların kıyafetleri bu sterilizasyon sırasında ipekli ve normal olarak ikiye ayrılır. İpekli olanların zarar görmemesi için ayrı ve özel olarak bu işleme tabi tutulurdu.
Karantina Adası, 155 yıl aradan sonra ilk kez kapsamlı bir restorasyon çalışmasıyla yeniden hayat buldu. TC Sağlık Bakanlığı Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü tarafından titizlikle yürütülen çalışmalar, 323 dönümlük alanda bulunan tarihi yapıları orijinalliğini bozmadan restore etti.
Uzmanlar tarafından hazırlanan projede, restorasyon sırasında beton veya modern malzemeler kullanılmadı. Adadaki 20 tarihi bina, dönemin dokusunu koruyacak şekilde onarıldı. Çalışmalar, 2020 yılında başlamış ve 2023 yılı sonunda tamamlanmıştır.
Restorasyonun ardından Karantina Adası, halkın ziyaretine kısmen açıldı. Bireysel ziyaretçilere kapalı olan ada, grup randevularıyla gezilebiliyor. Adada bulunan Tahaffuzhane binasının anı yeri veya müze olarak kullanılmasına yönelik projeler de gündemde.
Adada bulunan eğitim merkezinde Sağlık Bakanlığı personeline 12 ay boyunca 112 Acil ve UMKE eğitimleri verilmekte bunun yanı sıra Karantina Adasında bulunan Tahaffuzhane binası ile ilgili Karantina Anı Yeri veya müzesi olarak halkın ziyaretine de açılması gündemde.
Adada buluna Eğitim Merkezi Covid sürecinde huzurevlerinde kalıp Covid geçirenler veya Covid şüphesi taşıyanlar Karantina süreçlerini ada geçirdiler. Aynı şekilde Şubat Maraş depremlerinden etkilenen depremzedeler de 4 ay Karantina adasında bulunan eğitim merkezinde misafir edildi.